Franciszek Jan Pogonowski był niezwykle istotną postacią w historii polskiego przemysłu oraz wojska. Urodził się 7 października 1891 roku w Łowiczu, a swoje życie zakończył 29 maja 1976 roku w Zielonkach.
Pogonowski, znany także pod pseudonimem kapitan Marek, zasłynął jako inżynier i organizator, który w znaczący sposób przyczynił się do rozwoju przemysłu zbrojeniowego w Polsce. Jego wkład w Armii Krajowej podkreślał jego zaangażowanie w obronę ojczyzny podczas trudnych lat II wojny światowej.
Życiorys
Franciszek Jan Pogonowski był niezwykle aktywną postacią w okresie międzywojennym w Polsce. Był współzałożycielem i naczelnikiem Drużyn Sarmackich, organizacji młodzieżowej, która funkcjonowała w Warszawie w latach 1910-1914. W 1917 roku ukończył Wydział Mechaniczny Politechniki Kijowskiej, co otworzyło przed nim wiele możliwości zawodowych.
W późniejszym okresie, stał się jednym z głównych organizatorów oraz wicedyrektorem Wojskowej Wytwórni Zapalników Artyleryjskich w Warszawie. W roku 1925 objął stanowisko Kierownika Wydziału Zapalników, a następnie nawiązał współpracę jako Kierownik Wydziału Inspekcji oraz szef Biura Studiów Wytwórni Amunicji w Skarżysku-Kamiennej.
W czerwcu 1939 roku, Pogonowski został Kierownikiem Biura w Paryżu Państwowych Wytwórni Uzbrojenia, a potem przewodniczącym Komisji Odbioru Maszyn dla Polski przy Ambasadzie RP w Paryżu. Po wybuchu II wojny światowej, kilkanaście dni później wrócił do ojczyzny.
W 1941 roku związał się z Związkiem Walki Zbrojnej, podejmując decyzję o organizacji konspiracyjnej produkcji materiałów wybuchowych, broni oraz granatów. W 1944 zainicjował w Warszawie produkcję pocisków 9 mm do pistoletów, a w Powstaniu Warszawskim walczył w zgrupowaniu „Leśnik”.
W trakcie trwania konfliktu zbrojnego, podczas którego zdobył miano kapitana Armii Krajowej, Pogonowski zrealizował wiele istotnych zadań dla niepodległości Polski. Jest również autorem książki Podziemna zbrojownia, która została wyróżniona dyplomem od Towarzystwa Przyjaciół Warszawy oraz Wydziału Kultury Miasta Stołecznego Warszawy. Jego odwaga i determinacja zostały docenione poprzez odznaczenia, takie jak Krzyż Walecznych oraz Złoty Krzyż Zasługi.
Obecnie w miejscowości Zielonki-Wieś można znaleźć ulicę, która nosi jego imię, co jest symboliczny sposób uhonorowania jego wkładu w historię Polski.
Publikacje i maszynopisy
Franciszek Jan Pogonowski to postać o niezwykle bogatym dorobku, zarówno w sferze literackiej, jak i naukowej. Wśród jego publikacji wyróżniają się następujące tytuły:
- – Podziemna zbrojownia, opublikowana przez Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej w Warszawie w 1975 roku,
- – Początek i rozwój Fabryki Amunicji w Skarżysku-Kamiennej, wydana w Warszawie w 2008 roku, która znajduje się jako część książki autorstwa Jerzego Krauzego,
- – Jerzy Krauze – Franciszek Jan Pogonowski: życie i działalność Fr. J. Pogonowskiego, którą wydano w Warszawie w 2008 roku.
Oprócz tego, Pogonowski pozostawił po sobie wiele maszynopisów, które są obecnie zdeponowane w Bibliotece Narodowej, Muzeum Techniki oraz Wojskowym Instytucie Historycznym w Warszawie. Wśród nich znajdują się:
- – Wspomnienia z Ukrainy, Podola i Wołynia,
- – Historia Fabryki Amunicji w Skarżysku-Kamiennej,
- – Przemysł amunicyjny w Polsce w okresie międzywojennym,
- – Drużyny Sarmackie,
- – Włóczęga wodna – wspomnienia z wędrówek wodniackich,
- – Tam za zakrętem – wspomnienia z wędrówek wodniackich,
- – Skarby Amazonii – powieść fantastycznonaukowa dla młodzieży.
Przypisy
- EwaE. Bożyk EwaE., Patroni naszych ulic. Franciszek Jan Pogonowski, „Goniec Babicki”, www.babice.waw.pl, ISSN 2081-3988 [dostęp 23.12.2015 r.]
- Wykaz ulic w miejscowości Zielonki-Wieś [online], stare-babice.pl, 23.12.2015 r.
Pozostali ludzie w kategorii "Inżynieria i technologie":
Michał Grzymała-Kazłowski | Kazimierz Puczyński (hydrotechnik) | Jan IdzikowskiOceń: Franciszek Jan Pogonowski