Michaił Cariewski

---

Życiorys

Michaił Cariewski był postacią znaczącą w historii Rosji, szczególnie w kontekście przemian wojskowych i budowlanych XX wieku.

Urodził się w rodzinie żołnierskiej, co wpłynęło na jego późniejsze wybory życiowe. Szkolenie rozpoczął od szkoły rzemieślniczej w Kałudze, a w 1915 roku ukończył wojskową szkołę felczerów w Moskwie. Po tym wydarzeniu wstąpił do rosyjskiej armii, gdzie służył jako felczer wojskowy kawalerii. Jego uczestnictwo w I wojnie światowej miało istotne znaczenie dla dalszych losów, ponieważ w 1917 roku dołączył do partii bolszewickiej, co otworzyło mu nowe możliwości kariery.

W latach wojny domowej w Rosji pracował w Czece w Tambowie oraz walczył na Froncie Wschodnim jako dowódca plutonu i szwadronu. W trakcie tych działań doświadczył rany, jednak nie zniechęciło go to do dalszej służby. W latach 1919-1920 walczył w oddziałach Czeki na Froncie Południowym, gdzie miał okazję poznać Józefa Stalina w czasie walk pod Carycynem, obecnym Wołgogradem.

W 1922 roku Cariewski objął dowództwo specjalnego dywizjonu kawalerii Czeki, a następnie został pomocnikiem dowódcy wojsk Czeki na Moskiewskim Okręgu Wojskowym. Od 1924 roku jego kariera skupiła się na instytucjach gospodarczych, gdzie pracował w Moskwie i Bałachnie. W 1930 roku miał dużą odpowiedzialność jako szef budowy fabryki samochodów w Niżnym Tagile, a w grudniu 1931 roku został kierownikiem trustu budowlanego, który koordynował różne projekty budowlane w regionie.

Pod jego przewodnictwem wprowadzono nowatorską metodę dostarczania materiałów budowlanych, co stało się szybko standardem w ZSRR. W maju 1936 roku rozpoczął kierowanie budową Wielkiego Centralnego Instytutu Aerohydrodynamicznego im. Żukowskiego w Moskwie oraz brał udział w organizacji budowy Kanału Białomorsko-Bałtyckiego i Kanału Wołga-Moskwa. W 1937 roku podjęto decyzję o skierowaniu go do pracy w NKWD jako zarządca trustu budowlanego, który zajmował się budową zakładu miedzi i niklu.

W styczniu 1940 roku Cariewski objął funkcję szefa budowy oraz Zarządu Poprawczych Obozów Pracy przy Kombinacie Sieweronikiel NKWD ZSRR. Po wybuchu II wojny światowej w 1941 roku został szefem Zarządu Budowy Fortyfikacji na Froncie Północnym, gdzie nadzorował prace inżynieryjne. Jego umiejętności były niezwykle ważne w trudnych warunkach wojennych.

Od 19 marca 1942 roku do kwietnia 1943 roku kierował budową kombinatu metalurgicznego NKWD ZSRR w Aktiubińsku, a później został przeniesiony do Niżnego Tagilu, gdzie znów przewodził budowie kombinatu metalurgicznego i jednocześnie organizował pracę nad jednym z pierwszych zakładów atomowych, Zakładu nr 813 w Nowouralsku. W lutym 1943 roku awansował na generała majora służby inżynieryjno-technicznej, a w 1946 roku został szefem budowy kombinatu nr 7 NKWD w Estońskiej SRR.

Jako szef budowy i Zarządu Poprawczego Obozu Pracy NKWD nr 859, zrealizował projekt kombinatu nr 817, gdzie umieszczono pierwszy w ZSRR przemysłowy reaktor atomowy oraz zakład radiochemiczny i laboratorium nad jeziorem Sungul. Od lutego 1950 roku kierował budową kombinatu nr 815, specjalizującego się w produkcji plutonu w Krasnojarsku-26 (dziś Żeleznogorsk). W sierpniu 1955 roku przeniósł się do Sił Zbrojnych ZSRR, a w 1956 roku objął stanowisko w Ministerstwie Średniego Przemysłu Maszynowego ZSRR, kierując budową centrum atomowego w Dubnie.

W czerwcu 1962 roku zakończył swoją karierę zawodową. Cariewski był honorowym obywatelem Oziorska, a jego życie zakończyło się tragicznie w wypadku samochodowym. Spoczywa na Cmentarzu Nowodziewiczym, pozostawiając po sobie ślad w historii inżynierii i budownictwa w ZSRR.

Odznaczenia i nagrody

Michaił Cariewski, uznawany za osobistość o nieprzeciętnej wartości w historii, został uhonorowany licznymi odznaczeniami, które świadczą o jego znakomitych osiągnięciach oraz zasługach. Poniżej wymienione są niektóre z najważniejszych nagród i medali, które otrzymał w trakcie swojej kariery:

• medal Sierp i Młot Bohatera Pracy Socjalistycznej, przyznany 29 października 1949,
• Order Lenina, otrzymany pięciokrotnie: 27 marca 1943, 26 kwietnia 1939, 16 maja 1945, 29 października 1949 oraz 11 września 1956,
• Order Czerwonego Sztandaru, przyznany dwukrotnie: 21 lutego 1942 oraz 30 kwietnia 1954,
• Order Czerwonego Sztandaru Pracy, wręczony dwukrotnie, w tym 21 kwietnia 1943,
• Order Czerwonej Gwiazdy, również dwukrotnie: 20 stycznia 1944 oraz 30 stycznia 1951,
• medal „Za zasługi bojowe”, przyznany 15 stycznia 1945,
• nagroda Stalinowska z roku 1951,
• odznaka Zasłużony Funkcjonariusz NKWD, otrzymana w roku 1944,
• i inne.

Upamiętnienie

Ulica w Monczegorsku, Tomsku, Oziorsku, Żeleznogorsku oraz Siewiersku nosi imię Michaiła Cariewskiego. Podobnie, szkoła średnia nr 93 w Żeleznogorsku również została uhonorowana jego nazwiskiem.

---

Oceń: Michaił Cariewski

---