Feliks Kazimierz Terlikowski, urodzony 13 stycznia 1885 roku w Łowiczu, to postać znana nie tylko jako biolog, ale także jako uznany gleboznawca oraz agrochemik. Jego życie zakończyło się 23 lipca 1951 roku w Poznaniu, pozostawiając po sobie istotny ślad w dziedzinie nauk przyrodniczych.
Jako specjalista w swoim fachu, Terlikowski przyczynił się do rozwoju teorii dotyczących gleby oraz jej zastosowania w rolnictwie, co miało ogromne znaczenie dla polskiej agrochemii.
Życiorys
Feliks Terlikowski to wybitny naukowiec, którego życie i osiągnięcia naukowe zasługują na szczegółowe przedstawienie. Maturę zdał w Warszawie w 1906 roku, a jego pierwszym krokiem w stronę nauki było wyjechanie do Genewy, gdzie rozpoczął studia na tamtejszym uniwersytecie, szczególnie na Wydziale Przyrodniczym. Jego pasja do chemii i pokrewnych nauk zaowocowała w 1909 roku uzyskaniem stanowiska asystenta. Dwa lata później, po obronie pracy doktorskiej, powrócił do Polski, a w 1911 roku objął asystenturę w Akademii Rolniczej w Dublanach, która była częścią Rolniczej Stacji Doświadczalnej.
W 1914 roku Terlikowski uzyskał stopień adiunkta, jednak już w 1917 roku, dzięki stypendium naukowemu, wyjechał do Wiednia i Pragi. W tym samym okresie powołano go na nowo utworzoną katedrę gleboznawstwa w Dublanach. Niestety, działania wojenne przerwały jego karierę na tej uczelni. W końcu sierpnia 1919 roku przeniósł się do Poznania, gdzie zorganizował Katedrę Gleboznawstwa i Rolnictwa na Uniwersytecie Poznańskim. Był to kluczowy moment w jego życiu zawodowym, który wpłynął na rozwój tej instytucji naukowej.
Terlikowski pracował na Uniwersytecie Poznańskim aż do wybuchu II wojny światowej, a po wojnie aktywnie przyczynił się do jej odbudowy od 1945 roku. W roku akademickim 1935/36 pełnił funkcję dziekana Wydziału Rolniczo-Leśnego, kontynuując to stanowisko aż do końca 1948 roku. Był również inicjatorem utworzenia Instytutu Torfowego w Baborówku, co ukazuje jego zaangażowanie w rozwój nauki i badań w Polsce.
Nieprzypadkowo zdobytą wiedzę i doświadczenia udoskonalał w trakcie licznych zagranicznych podróży naukowych, które obejmowały m.in. Holandię, Francję oraz Stany Zjednoczone. Feliks Terlikowski zmarł w Poznaniu, a jego pamięć jest utrwalona na zawsze, spoczywa bowiem na cmentarzu parafialnym św. Jana Vianneya (kwatera grobowce-16-5).
Osiągnięcia
Feliks Terlikowski był kulminacyjną postacią w rozwoju badań nad glebą, będąc twórcą poznańskiego ośrodka gleboznawczego. Jego dorobek naukowy jest imponujący, obejmujący prawie sto rozpraw, artykułów, publikacji oraz podręczników, w szczególności skoncentrowanych na obszarach takich jak gleboznawstwo, agrochemia oraz nawożenie.
W badaniach Terlikowskiego szczególne miejsce zajmowały następujące zagadnienia:
- analiza nawozów sztucznych oraz ich wpływ na wzrost roślin,
- odczyny i kwasowość gleby, w tym skutki procesu wapnowania,
- relacje wodne gleby powiązane z jej strukturą fizyczną oraz chemicznymi procesami przemian,
- charakterystyka żyzności i aktywności biologicznej gleby.
Feliks Terlikowski uczestniczył także w tworzeniu map gleboznawczych dla regionów Wielkopolski oraz Pomorza. Brał czynny udział w projekcie tworzenia map gleb Polski w skali 1:1000000.
Był związany z znaczącymi instytucjami naukowymi, co obejmowało członkostwo w Towarzystwie Gleboznawczym, Wydziale Matematyczno-PrzyrodniczymPolskiej Akademii Umiejętności (od roku 1948), jak również w Poznańskim Towarzystwie Przyjaciół Nauk oraz Akademii Nauk Technicznych.
Nagrody
Feliks Terlikowski zdobył wiele znaczących wyróżnień, które potwierdzają jego wkład w rozwój nauki. W szczególności, otrzymał Państwową Nagrodę Naukową III stopnia w zestawieniu zespołowym za zasługi w obszarze nauk rolniczo-leśnych. Nagroda ta została przyznana w roku 1950 za jego pracę nad mapą gleb polskich, wykonanej w skali 1:1000000.
Dodatkowo, w 1951 roku przyznano mu Państwową Nagrodę I stopnia, co stanowi kolejne potwierdzenie jego osiągnięć i zaangażowania w naukową działalność badawczą.
Przypisy
- Przyznanie Państwowych Nagród Naukowych i Artystycznych. „Nowa Kultura”. Rok I, Nr 19, s. 2, 06.08.1950 r. Warszawa: Związek Literatów Polskich. [dostęp 23.08.2024 r.]
- M.P. z 1951 r. nr 74, poz. 1007 „za wybitną działalność naukową”.
- Terlikowski Feliks – miejsce pochówku [dostęp 12.03.2019 r.]
- Informacja z mejla od kierownik Archiwum Uniwersytetu Przyrodniczego w Poznaniu z dnia 16.12.2021 r.
Pozostali ludzie w kategorii "Nauka i edukacja":
Jerzy Miziołek | Romuald Olaczek | Jerzy Jarniewicz | Jan Świderski (chemik) | Adam Mazurkiewicz (filolog) | Zofia Waszkiewicz | Jan Wegner | Teodora Męczkowska | Wiesław Wysocki | Jerzy Lisikiewicz | Eryk Łon | Zygmunt LalakOceń: Feliks Terlikowski