Jan Świderski (chemik)


Jan Świderski, znany polski chemik, przyszedł na świat 15 grudnia 1904 roku w Łowiczu. Jego życie zakończyło się 7 lutego 1988 roku w Warszawie.

W swoim dorobku naukowym zaangażował się w badania nad cukrami, substancjami o znaczących właściwościach fizjologicznych oraz barwnikami, które znajdują zastosowanie jako uczulacze w emulsjach fotograficznych, znanymi również jako sensybilizatory.

Życiorys

Jan Świderski zdobył swoje wykształcenie chemiczne na Uniwersytecie Warszawskim, gdzie zakończył studia w 1932 roku. W 1936 roku uzyskał tam stopień doktora, a w 1945 roku habilitację. Jego kariera akademicka trwała wiele lat, a po przejściu przez różne szczeble kariery, w 1947 roku został profesorem nadzwyczajnym na dwóch wydziałach: Farmaceutycznym oraz Matematyczno-Fizyczno-Chemicznym, który z czasem przekształcił się w Wydział Chemii.

W trakcie swojej kadencji pełnił szereg ważnych funkcji, w tym prodziekana Wydziału Matematyczno-Fizyczno-Chemicznego w latach 1953–1954 oraz dziekana Wydziału Chemii od 1956 do 1969 roku. Dodatkowo w latach 1953–1956 był prorektorem uczelni. Na przestrzeni lat, kierował także Katedrą Chemii Organicznej oraz Pracownią Węglowodanów, co podkreśla jego znaczną rolę w dziedzinie chemii.

Od 1950 roku był także pracownikiem Akademii Medycznej w Warszawie. W latach 60. został kierownikiem Katedry Chemii Organicznej na Wydziale Farmacji tejże uczelni, która znajdowała się na kampusie Lindleya przy ul. Oczki 3. W dodatku w latach 1951–1960 pełnił funkcję doradcy ministra zdrowia ds. nauki, co dodatkowo wzmacniało jego pozycję w środowisku akademickim.

Jan Świderski był także autorem licznych podręczników akademickich dotyczących chemii organicznej. Przyczynił się do kształcenia wielu polskich chemików, będąc nauczycielem i wychowawcą młodych adeptów chemii. Promotował dziewięć prac doktorskich, w tym m.in. Anny Piskorskiej-Chlebowskiej, oraz patronował trzem przewodom habilitacyjnym. Działał także aktywnie w Polskim Towarzystwie Chemicznym od 1933 roku, w latach 50. pełniąc rolę wiceprezesa tej organizacji.

Niektóre publikacje

Jan J. Świderski to znacząca postać w dziedzinie chemii, której prace znacząco wpłynęły na rozwój tej nauki. Oto kilka z jego kluczowych publikacji:

  • Jan J. Świderski, Nowsze poglądy na budowę związków chemicznych, w: Chemia bakteriologia farmacja stosowana i fizyka – Cykl wykładów 2 kursu uzupełniającego dla farmaceutów, t. 2, Farmaceutyczny Instytut Wydawniczy Naczelnej Izby Aptekarskiej im. Prof. Bronisława Koskowskiego, 1949. Brak numerów stron w książce,
  • Jan J. Świderski, Stefania S. Drabarek, Andrzej A. Szuchnik, Chemia organiczna, Warszawa: Państwowe Zakłady Wydawnictw Lekarskich, 1970. Brak numerów stron w książce,
  • Jan J. Świderski, Jerzy J. Strusiński, Andrzej A. Temeriusz, Podstawy chemii węglowodanów, Warszawa 1973. Brak numerów stron w książce.

Odznaczenia

Jan Świderski, znany chemik, otrzymał szereg wyróżnień i odznaczeń za swoje zasługi dla nauki i medycyny.

  • Krzyż Komandorski Orderu Odrodzenia Polski, przyznany w 1954 roku,
  • Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski, który otrzymał 22 lipca 1951 roku, uznany za wybitną działalność naukową w dziedzinie medycyny,
  • Medal 10-lecia Polski Ludowej, nadany 13 stycznia 1955 roku,
  • Odznaka honorowa „Za wzorową pracę w służbie zdrowia”.

Warto również wspomnieć, że był on laureatem nagrody Ministra Szkolnictwa Wyższego I stopnia w roku 1964.

Życie rodzinne

Jan Świderski przyszedł na świat jako syn Tomasza, który sprawował funkcję administratora majątku rodziny Ostrowskich na Podlasiu, oraz Bronisławy z Bańkowskich. W 1933 roku związał swoje życie z Marią Modzelewską, chemiczką o ogromnym dorobku naukowym, która żyła w latach 1904–1984. Para doczekała się córki Bożeny, urodzonej w 1938 roku.

Po zakończeniu swojego życia, Jan Świderski znalazł spokój wieczny na cmentarzu ewangelicko-reformowanym, który znajduje się przy ul. Żytniej w Warszawie (kwatera 14, rząd 3, grób 16).

Przypisy

  1. a b c Sroka 2016 ↓, s. 245.
  2. Odwiedzając cmentarze, przystańmy przy grobach naszych Koleżanek, Kolegów i Nauczycieli. „Absolwent, Biuletyn Koła Chemików Absolwentów Uniwersytetu Warszawskiego”. 6, s. 6, 11.2006 r. [dostęp 06.10.2011 r.]
  3. Jan Trzecieski: UW wychował mnie na chemika. [dostęp 11.10.2011 r.]
  4. Mikołaj Kołpowski: Powrót syna marnotrawnego albo nowoczesne przypadki Mikołaja Doświadczyńskiego na Wydziale Chemii – Post Scriptum. [dostęp 11.10.2011 r.]
  5. M.P. z 1955 r. nr 99, poz. 1387 s. 1569
  6. M.P. z 1954 r. nr 112, poz. 1588
  7. M.P. z 1951 r. nr 75, poz. 1024
  8. a b Wielka Encyklopedia Powszechna. T. 11. Warszawa: PWN, 1968, s. 338.

Oceń: Jan Świderski (chemik)

Średnia ocena:4.86 Liczba ocen:15