Jan Miklaszewski

---

Życiorys

Jan Miklaszewski, wykształcony w Instytucie Leśnym w Petersburgu, ukończył studia w 1898 roku. Jego zaangażowanie w działalność polityczną, związane z Polską Partią Socjalistyczną (PPS), doprowadziło do aresztowania go we wrześniu tego samego roku. Przez trzy miesiące więziony był w Petersburgu, co stanowiło początek jego trudnych doświadczeń życiowych.

Przed wybuchem I wojny światowej, Jan był zatrudniony w różnych instytucjach związanych z leśnictwem, w tym w Zarządzie Dóbr Cesarskich w Spale i w Zarządzie Lasów Księstwa Łowickiego. Tam ponownie został aresztowany z powodu swojej przeszłości w PPS. Po wyjściu z więzienia w Petersburgu, spędzał czas pod stałym nadzorem policji politycznej, ale mimo przeciwności losu podjął pracę jako kontroler w zarządzie lasów Ordynacji Zamojskich od 1900 roku.

Jan Miklaszewski był również aktywny w ruchu niepodległościowym. Przemycał literaturę patriotyczną przez granicę austriacką, co w 1903 r. zaowocowało kolejnym aresztowaniem i osadzeniem w Cytadeli Warszawskiej, a następnie zesłaniem. Udało mu się jednak uciec do Galicji, gdzie pracował w dobrach leśnych Sapiehów w Krasiczynie, a także współpracował z Józefem Piłsudskim w działaniach politycznych.

Po zakończeniu I wojny światowej Jan Miklaszewski zajął się organizacją polskiego leśnictwa. W 1918 roku został szefem Sekcji Lasów w Ministerstwie Rolnictwa i Dóbr Państwowych, a dwa lata później awansował na naczelnika Głównego Zarządu Dóbr Państwowych. W 1921 roku objął stanowisko dyrektora Departamentu Leśnictwa w Ministerstwie Rolnictwa i Reform Rolnych. Jego kadencja trwała do 1931 roku, kiedy to przeszedł na stanowisko wykładowcy w Szkole Głównej Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie.

W 1932 roku Jan Miklaszewski uzyskał habilitację w zakresie administracji i polityki leśnej. W 1935 roku otrzymał tytuł profesora zwyczajnego oraz został prodziekanem Wydziału Leśnego SGGW. W latach 1936-1944 pełnił funkcję rektora tej uczelni, w czasie której zainicjował wiele nowych katedr i instytutów.

W 1934 roku, jako przewodniczący komisji, brał udział w opracowywaniu projektu planu regionalnego Warszawy w Komitecie Warszawskim Ochrony Przyrody. Dodatkowo, został prezesem Rady Naczelnej Towarzystwa Popierania Plantacji Miast Rzeczypospolitej Polskiej. W trakcie okupacji niemieckiej Jan Miklaszewski ukrywał swoją tożsamość, działając jako Władysław Baranowski. Wspierał tajne nauczanie na SGGW oraz brał aktywny udział w Warszawskim Komitecie Pomocy Społecznej.

Profesor Jan Miklaszewski zmarł 5 lutego 1944 roku w Warszawie z wyczerpania, a jego ostatnie miejsce spoczynku znajduje się na warszawskich Powązkach (kwatera Q-1-5).

Działalność twórcza i naukowa

W latach 1907–1917 Jan Miklaszewski zrealizował znaczący dorobek naukowy, publikując 14 obszernych prac, wśród których wyróżnia się monografia opublikowana pod tytułem Ogólny rzut oka na rozwój leśnictwa w Królestwie Polskim w XIX wieku. Opracowanie to zaprezentował podczas I Ogólnopolskiego Zjazdu Leśników Polskich odbywającego się w Krakowie.

W 1917 roku jego artykuł pod nazwą Lasy na ziemiach polskich i ich los podczas inwazji ukazał się w czasopiśmie „Sylwana”. W tej pracy Miklaszewski szczegółowo omówił skutki okupacji, wskazując, w jakim stopniu zasoby drzewne polskich lasów zostały uszczuplone oraz jak bardzo przekroczono normy dozwolonego użytkowania.

W latach 1907–1915 naukowiec był związany z wydawanym we Lwowie czasopismem „Sylwan”, gdzie prowadził m.in. rubrykę zatytułowaną Z rynku drzewnego w Królestwie Polskim. Pełnił również rolę łącznika tego pisma z Królestwem Polskim. W 1910 roku objął funkcję redaktora „Leśnika Polskiego”, organu Centralnego Towarzystwa Rolniczego, gdzie redagował dział poświęcony ruchowi naukowemu.

Miklaszewski jest również autorem niezwykle istotnego dzieła naukowego pt. Lasy i leśnictwo w Polsce, które w 1929 roku zostało uznane przez Międzynarodowy Instytut Współpracy Intelektualnej w Paryżu za jedno z najwybitniejszych dzieł fachowego piśmiennictwa na świecie.

Materiały archiwalne związane z jego działalnością przechowywane są w PAN Archiwum w Warszawie, gdzie można je znaleźć pod sygnaturą III-48.

Rodzina

Jan Miklaszewski pochodził z rodziny o znaczącym dziedzictwie. Był synem Antoniego, który pracował jako urzędnik kolejowy oraz Konstancji z Wojciechowskich. Używając swojego potencjału oraz możliwości, zawarł związek małżeński w 1902 roku z Eugenią, z domu Gadomską.

Jan i Eugenia doczekali się dwojga dzieci: syna Jerzego, który żył w latach 1904-1940 i był kapitanem artylerii, a jego tragicznym końcem była śmierć w Katyniu, oraz córki, Wandy Rzepeckiej.

Upamiętnienie

Jan Miklaszewski jest postacią, która znalazła swoje odzwierciedlenie w kulturalnym oraz społecznym przestrzeni Polski, zwłaszcza w kontrowersyjnych latach 20. XX wieku. W tym okresie jego imię na stałe wpisano do historii, nadając je Muzeum Przyrodniczemu w Białowieży, co świadczy o jego wpływie na rozwój nauk przyrodniczych.

Na budynku, w którym Miklaszewski mieszkał i zmarł (ulica Kielecka 46), umieszczono tablicę pamiątkową, aby upamiętnić jego życie i osiągnięcia. Warto również zauważyć, że w lasach doświadczalnych SGGW w Rogowie postawiono kamień pamiątkowy dedykowany jego osobie. Kolejną formą upamiętnienia jest tablica umieszczona w Zwierzyńcu, dopełniająca zbiór lokalnych pomników pamięci.

Oprócz tych działań, jego imieniem nazwano dwa odcinki ulic. Pierwsza z nich znajduje się na osiedlu Imielin, położonym w warszawskim rejonie Ursynów. Na jednym z budynków przy tej ulicy umieszczono także tablicę pamiątkową, co dodatkowo podkreśla znaczenie jego osiągnięć. Druga ulica, której nadano jego imię, znajduje się w podwarszawskich Dawidach Bankowych, w gminie Raszyn.

W 1986 roku, w ramach szerokiego uznania indywiduum Miklaszewskiego, Technikum Leśne w Starościnie również zaczęło nosić jego imię, co świadczy o jego trwałym wpływie na kształcenie w dziedzinie leśnictwa.

---

Oceń: Jan Miklaszewski

---